Het mooiste huwelijk ...
Waarom zijn de vaten zo belangrijk voor Whisky?
Zoals in een goed huwelijk is het samengaan van twee mooie dingen iets waar het allermooiste uit kan ontstaan, iets met heel veel liefde en zorg. Zo dus ook met whisky en het vat waarin hij rijpt, soms voor hele lange tijd. Maar soms neemt men ook afscheid van elkaar om met een ander vat verder te gaan, ... dit om nog meer smaak en karakter aan de whisky te geven. Men noemt dat ook vaak "finish", ... het einde dus.
Met whisky gevulde oude sherry vaten is niets nieuws, maar waarom werkt de combinatie zo goed, en waarom zijn de vaten zo belangrijk geworden? We onderzoeken de magie van sherry en Scotch ...
Alle whiskyliefhebbers weten we dat sherry vaten en Scotch samengaan zoals Jazzy Jeff en de Fresh Prince, maar de term 'sherry cask' is niet zo eenvoudig als op het eerste gezicht lijkt. Om de bodem van dit veel onbegrepen deel van het whiskyproces te doorgronden, sprak ik met Donald Colville, de wereldwijde Malts-ambassadeur van Diageo, over sherry, whisky, geschiedenis en de supermooie onlangs gelanceerde bodega-serie 40 jaar oude single malt van Talisker.
Zoek eerst een comfortabele stoel, want het is tijd voor een stukje geschiedenis ... Vanaf de 16e eeuw tot de jaren 1970 dronken de Britten veel sherry. In de negentiende eeuw was iets als een derde van alle geïmporteerde wijn sherry. Het zou zijn vervoerd in vaten van 550 liter (meestal Europees, maar soms Amerikaans eiken) De sherry zou dan worden gebotteld in Groot-Brittannië.
Eenmaal geleegd, was het het geld niet waard om deze vaten terug naar Spanje te sturen, dus ze waren gemakkelijk goedkoop te verkrijgen voor het bewaren van whisky. Er werd ontdekt dat er iets magisch aan de hand was tussen de geest, de lucht en het met wijn doordrenkte hout (zoiets als tien liter sherry zou in het vat sijpelen). Williams Sanderson, maker van btw 69 blended whisky, schreef in 1864: "Het is bekend dat whisky opgeslagen in sherryvaten al snel een zachte zachtheid krijgt die niet wordt verkregen wanneer ze in nieuwe vaten wordt gedaan."
Paniek in de straten van Dufftown
Dit ging vrolijk door tot in de jaren 70, toen sherry in Spanje werd gebotteld in plaats van in Londen, Bristol of Leith. Toen Spanje in 1986 lid werd van de EEG (zoals het toen was), werd het wettelijk verplicht om sherry aan de bron te bottelen. Bovendien werd sherry vroeger in eiken (vaak nieuwe eiken vaten) gefermenteerd, maar in de jaren '70 gingen de meeste bodega's naar roestvrij staal. Het aanbod van vaten begon op te drogen. De kloof werd opgevuld door het gebruik van ex-bourbon-vaten, maar whisky's zoals The Macallan vertrouwden op sherried oak vanwege zijn kenmerkende smaak en mixers die met whisky gerijpte whisky nodig hadden om de consistentie van hun melanges te behouden.
Er was dus paniek in straten van Dufftown.
Je kunt onze vaten niet hebben
Het voor de hand liggende ding om te doen was naar Spanje te gaan en wat sherryproducenten te kopen, maar zoals Donald Colville het verwoordde: "Grote sherry bodega's hoeven hun beste fusten niet te verkopen, ze hoeven met niemand samen te werken omdat ze de vaten steeds opnieuw gebruiken. "De meeste sherry wordt gerijpt in een solera-systeem, een proces dat nieuwe en oude wijnen samenvoegt tot een consistent product met behulp van een reeks vaten. Sommige bevatten vaten van meer dan 100 jaar oud, geïmpregneerd met tientallen jaren sherry. Ze vervangen ze alleen als ze in stukken vallen.
Op zoek naar andere vaten dus
Omdat het steeds moeilijker en duurde wordt om aan sherry vaten te komen is met op zoek gegaan naar goede alternatieven. En die zijn er gelukkig genoeg. Zo gebruikt men tegenwoordig oude Port vaten ... heerlijk, maar ook Madeira vaten, wijn vaten uit bijvoorbeeld de Bourgogne, Sauternes vaten ... een hele zoete dessertwijn, ook Rum vaten zijn erg in trek. Kortom elke houten vat waar drank in heeft gezeten kan men gebruiken om whisky in te lageren, en die een speciale hint mee te geven van wat er voorheen in het vat zat. Ben benieuwd wanneer ze oude biervaten gaan gebruiken.
Elk soort vat geeft weer een hele ander dementie en smaak aan de whisky die er in gelagerd wordt. Soms gebruikt men ook verschillende combinaties van vaten.
Prijs van een vat
Het zal je niet verbazen dat dit alles de prijs van 2e hands vaten enorm heeft opgedreven. Prijzen tussen de € 300,- en € 1.000,- per vat zijn heel normaal. Dus ook vandaar dat de prijzen van whisky ook wel wat gestegen zijn, maar goed ... kwaliteit heeft zijn prijs.
Mitra drankenspeciaalzaak Hans en Hans Oirschot





